Soweto, Krugerpark & Mozambique

Bom dia!

Ik weet het, ik ben alweer terug in NL, maar eerst wil ik jullie hierover nog vertellen. Dan gaan we het wel weer over het leven hier hebben. Lees dus gauw verder!

JOBURG.
De eerste dagen, toen ik bij mijn familie logeerde, was ik ziek. Veel heb ik toen dus niet gedaan, maar we zijn een dagje naar Pretoria geweest: een stad in de buurt, waar de regering huisvest. Enorme Union Buildings dus, bij een mooi park. Pretoria was altijd voornamelijk wit, Joburg zwart. Maar sinds het einde van de apartheid zijn er veel meer zwarten in het centrum komen wonen, waardoor het (helaas) allemaal wat vervallen is. (Excuus voor het woord zwarten; dat ga ik nog vaak moeten gebruiken in dit verhaal. Ik vind het niet leuk, maar weet even niets anders!). Ook zijn we bij Fort Klapperkop (ja echt, haha) geweest, vanwaar de boeren de stad ooit tegen de Engelsen verdedigden. Daarnaast ben ik naar het apartheidsmuseum geweest. De toegang is heel creepy: op je entryticket staat of je blank, zwart, coloured of Asian bent, en dan moet je afhankelijk daarvan een bepaalde toegang in. Er was heel veel beeldmateriaal, en het was een beetje als een gevangenis gebouwd.
Met de introductie van mijn organisatie gingen we de eerste dag naar Lesedi, place of light. Dat is een "cultural village", waar ze verschillende minidorpjes van verschillende stammen hadden nagebouwd, en ze gaven een dans- en muziekshow. Heel grappig, in elk dorp moesten we de inwoners in hun taal groeten, en dan leerden we wat over de verschillende culturen. Daarna allerlei verschillende dansen: voor de oogst, voor de oorlog, voor de weetikwat, maar best gaaf.

De volgende dag gingen we naar Soweto. Pas maar op, dat gaat een heel verhaal worden! Ik zal proberen jullie de oninteressante details te besparen.
Soweto is een afkorting voor South Western Townships. Het hoort bij Johannesburg, maar er wonen zo'n 1,3 miljoen mensen. Ondanks dat is er pas een paar jaar geleden de eerste mall gebouwd. Joahnnesburg is pas eind 19e eeuw gesticht, toen er goud werd gevonden. Omdat dat zo'n enorme toestroom van mensen trok, besloot het stadsbestuur gratis arbeidershuisjes te gaan bouwen. En dat was het begin van Soweto. Aangezien de meeste Zuid-Afrikanen zwart zijn, kwamen daar dus ook alleen zwarte mensen te wonen. Aanvankelijk was het idee dus niet om de mensen zo te scheiden, maar na verloop van tijd werden de blanken rijk, en wilden dus niets meer met de arme zwarten te maken hebben. Ze wilden ze niet in het centrum. Zo kwam er een muur om Soweto, met 1 uitgang in 1 ingang, en werd je streng ondervraagd als je erin en uit wilde. Kon je niet bewijzen waar je heen wilde, dan werd je gemarteld en weer thuis afgezet. Iedere inwoner had namelijk een "dompas": een soort ID met adres en etniciteit. Er woonden enorm veel mensen in Soweto; iedereen verhuurde namelijk kamertjes en er woonden vele mensen in een huis.
Onze gids, PK, kwam zelf uit Soweto, dus hij kon echt de beste inside information geven. Hij is er heel gelukkig opgegroeid; iedereen hielp elkaar altijd, als de een het minder had dan de ander. Hij vertelde dat het geheim van de apartheid kennis was: de blanken hielden de zwarten dom. Voorbeeld: zijn opa werkte in een diamantmijn. Op een dag vond hij een joekel van een diamant. Wat deed hij ermee? Hij gaf 'm aan zijn blanke baas, hij had geen idee wat het was! En zo was de overgang naar zwarte mensen als chauffeur, dienstmeisje, liftjongen, etc. niet zo groot.
Aangezien het zo enorm is, zijn er natuurlijk rijke en arme delen. Al snel heb je aan je rechterhand een enorme, moderne mall, terwijl op het grasveld aan de overkant van de weg geiten rondlopen. Hierna reden we naar Diepkloof; een van de arme wijken. Ik had nog nooit zo'n armoede gezien, niet in Nepal, niet in Tanzania, niet in Ghana. Het was een veld vol met minihutjes, allemaal golfplaatjes. Kinderen liepen halfnaakt rond, net als dieren, in de modder en het afval. Er kwam een vrouw op ons af die ons haar huis wilde laten zien voor een kleine vergoeding. Piepklein keukentje, huiskamertje, en dan een slaapkamer met een ENORM bed, waar haar ouders sliepen. Zij sliep op de bank, en haar kinderen op de grond. Het stond helemaal propvol kleine prutseltjes, waaronder 2 vuvuzela's :) Dus dat was erg indrukwekkend! Daarna reden we naar het Hector Pieterson monument en -museum. Hector Pieterson is een jongen die tijdens de opstand in juni 1976 is doodgeschoten. Dat was een keerpunt in de apartheid; op die dag kwamen duizenden schoolkinderen in Soweto vreedzaam in opstand, omdat Afrikaans de taal op school was, wat ze helemaal niet spraken. Je las de verslagen van de kinderen, die duidelijk met elkaar afgesproken hadden dat het vreedzaam moest blijven, en gewoon over straat liepen. Vervolgens liepen ze tegen de politie op, die op ze begon in te schieten. Die dag zijn er 76 kinderen dood geschoten. De verhalen van de politie waren natuurlijk 180 graden anders: de kinderen vielen ze aan met stenen, en zelfs waarschuwingsschoten hielpen niet... Jaja. Het was een heel indrukwekkend museum, je voelde de pijn en de woede van toen echt. Hector Pieterson is zo beroemd geworden wegens deze foto, misschien herken je 'm wel: http://www.google.co.mz/imgres?q=hector+pieterson&um=1&hl=pt-PT&client=firefox-a&sa=N&rls=org.mozilla:en-US:official&biw=1366&bih=635&tbm=isch&tbnid=IzW-8FUEgLZJdM:&imgrefurl=http://goal-2010-south-africa.blogspot.com/2010/06/hector-pieterson-museum.html&docid=il3b1KAuXbmtHM&imgurl=http://4.bp.blogspot.com/_ZSHFzsV3hDk/TBhSF1omUkI/AAAAAAAAEJw/34WZ-blJQFc/s1600/hectorpieterson.jpg&w=600&h=450&ei=bWOqT_r2PJL78QPV-ozfBA&zoom=1. Hij werd weggedragen door een vriend, die daarna het land uitvluchtte en nooit meer is teruggekomen; naast hem rent Hectors zusje.
Daarna kwam het meest indrukwekkende moment. We liepen 500 m door een straat, waar we op de hoek stopten. Op die hoek is Hector doodgeschoten. Op de plek van het museum, aan het eind van de straat, was de clash tussen de studenten en de politie. In de straat van Hectors hoek, woonden zowel Nelson Mandela als Desmond Tutu, 2 nobelprijswinnaars omtrent hun werk tegen de apartheid. Toeval? Het is in ieder geval zeer opmerkelijk!
Van buiten Nelson Mandela's huis even bekeken. Er zaten nog kogelgaten in de muur. Zijn exvrouw, Winnie Mandela, heeft hier voornamelijk met hun kinderen gewoond; Nelson zat in de gevangenis. De politie reed af en toe langs en schoot dan randomly op het huis. Toen Mandela weer uit de gevangenis kwam, zijn ze na een paar jaar uit elkaar gegaan, terwijl Winnie tientallen jaren op hem gewacht heeft! Er zijn allerlei speculaties over, maar waarschijnlijk was de kloof tussen hen gewoon te groot. Mandela kwam na .. weer uit de gevangenis, en wat is het eerste dat hij zegt: laten we allemaal in vrede met elkaar leven, geen vergelding, the rainbow nation! Dit terwijl Winnie al die jaren midden in de verschrikkingen van de apartheid geleefd had: zij had alle handjes van presidenten geschud, zij had het verdriet van '76 meegemaakt, zij had in constant levensgevaar gezeten, en dan komt je man met zo'n houding uit de gevangenis! Begrijpelijk, toch?

Al met al vond ik dit enorm indrukwekkend. Een betere tour over de geschiedenis van ZA hadden we niet kunnen krijgen. Daarnaast vond ik het ook gewoon fijn; er liepen daar natuurlijk alleen maar zwarte mensen rond, maar iedereen lachte en zwaaide zo vriendelijk! Het deed me weer aan Ghana denken. De afgelopen dagen was ik de weg namelijk een beetje kwijt in Zuid-Afrika: er is dan wel geen apartheid meer, maar blank en zwart leeft niet echt met elkaar. Zwarte mensen hebben nu heel veel baantjes (in restaurants, pompstations, politie etc) die blanken vroeger hadden, maar de blanken hebben alsnog de hoge banen. Veel blanken praten ook erg negatief over ze, als lagere mensen (nog steeds!), en er is veel geweld. Werkelijk ALLE huizen van blanken hebben enorme muren en prikkeldraad en alarmsystemen, heel afschrikwekkend eigenlijk. Als je door het land rijdt, langs stadjes, zie je hele woonblokken die zijn afgeschermd. Iedereen woont gescheiden.
Het is allemaal heel complex en moeilijk om te begrijpen. Kortom: heimwee naar het gezellige Ghana. En dat vond ik in Soweto weer een beetje terug.
Natuurlijk zijn er ook gevaarlijke delen in Joburg, maar daar ben ik niet geweest. Het beeld van Soweto als een groot township, sloppenwijk, is dus helemaal niet waar, laat staan dat er overal kerels met messen op je staan te wachten. Zeer leerzaam dus!

Panorama route & Krugerpark
Na 1,5 week op Ukutula gewerkt te hebben, ging ik met 5 andere meisjes 4 dagen op een klein reisje. Onze tourguide Neil, een kleine Zuid-Afrikaan, kwam ons na onze eerste lion walk ophalen in een busje, en daar gingen we dan! Dag 1 hebben we vooral gereden, iets van 6 of 7 uur. Bestemming was Graskop, een dorpje niet ver van zowel de Panorama route als het Krugerpark. Het was een plaatsje met 3 lange en brede straten met wat winkels, heel rustig; een beetje zoals je wel eens van die kleine Amerikaanse plaatsen in films ziet. Maar waar Graskop duidelijk bekend om was, waren de pannenkoeken! Overal waren namelijk pannenkoeken restaurantjes. En toen ging er bij mij een lichtje branden. In het vliegtuig op weg naar Ghana was ik namelijk een man tegengekomen die 10 jaar in ZA gewoond had en een lijstje voor me had gemaakt, en daarvan begon ik vaag iets te herinneren over pannenkoeken in Graskop. Toen we Harrie's pancakes zagen, wist ik het zeker, daar moesten we volgens hem heen, haha! De rest vond dat wel een goed idee, dus gingen we daar eten. In ZA eet je niet alleen maar zoete pannenkoeken, maar vaak ook zout. Zo had ik een pannenkoek met boboti, brilliant.
De volgende dag zouden we de Panorama route gaan doen, maar eerst moesten we naar een big swing. Dat is een toeristentrekker daar in de omgeving: je gaat met je rug naar de kloof op een platform staan, en dan laat je je naar beneden vallen. Iedereen wilde dat natuurlijk doen (ik niet zo nodig, voor een berg geld), dus heb ik 2 uur lang foto's van iedereen gemaakt. Daarna gingen we dan eindelijk op pad.
De Panorama Route bestaat uit een aantal vergezichten en mooie rotsformaties hier in de buurt. Wij begonnen achteraan: Blyde River Canyon. Op de parkeerplaats zei Neil dat we naar beneden moesten kijken; hij zou ons wel leiden. Dus we liepen over het pad, toen opeens er vanaf, toen klommen we achterstevoren een rots op, en toen zei hij dat we ons om mochten draaien en op mochten kijken. En WAUW, dat was een beleving! Daar stonden we opeens, zonder hek, vanaf een rots te kijken op 1 van de mooiste dingen die ik ooit heb gezien. Heel deep down een onwijs blauwe rivier, omgeven door de enorme steep mountains van het canyon. Echt onwijs gaaf, het was zo mooi! Ik zal een foto plaatsen, want het is moeilijk om het zo te begrijpen, maar als je ooit naar ZA gaat, SLA DE CANYON NIET OVER! Het is het 2nagrootste canyon ter wereld (eerst de VS en Namibië), en het enige compleet groene. We konden helaas niet lang blijven, maar dit was echt een hoogtepunt.
Vervolgens bij "Potholes" geweest: rotsen die heel gek zijn uitgesleten, op een ronde manier, door het water. En toen nog naar God's Window. Of nou ja, wij gingen dan naar een stiller uitzicht, dat net zo goed was. Ook echt fantastisch: je staat dan op een berg over een wijds landschap uit te kijken, dat wil je niet weten! Het is echt enorm wijds en ver en breed; je kan je wel voorstellen dat God daar graag uit het raampje kijkt :) Neil vertelde dat je op een heldere avond hier de lichtjes van Maputo kan zien, dat zo'n 200 km verderop licht.
Dus dat was allemaal echt geweldig. Nog een uur gereden richting het Krugerpark, en toen in een lodge daarbuiten geslapen.

's Ochtends om 5 uur vertrokken we. Het was nog ongeveer een uur rijden naar het Krugerpark, waar we dan meteen om 6 uur, als de gates openen, naar binnen konden. Nadat we even voor het hek moesten wachten, reden wij als één van de eerste auto's naar binnen. Het idee was om eerst naar de lodge te rijden, waar we een safari vehicle zouden krijgen, en dus niet teveel te stoppen voor impala's enzo (waarvan er 140.000 in het park zijn). Maar binnen een kwartier hadden we al 3 van de big 5 gespot! Eerst 2 jonge leeuwen, spelend in het gras, maar heel ver weg en slecht te zien. Toen 2 olifanten, dames, etend bij de weg, en vervolgens nog een lonely buffalo. Dus dat was een goed begin. Eenmaal bij de lodge even ontbeten, en in onze jeep gesprongen. Het was zo'n ouderwets model, open, met bankjes die steeds hoger opliepen. Maar je had dus altijd goed uitzicht.
En toen hebben we dus van 6 tot 6, met een lunchstop, rondgereden! Voor de lunch erg veel olifanten gezien, een prachtig meertje met giraffen, hippo's, olifanten en vogels, warthogs (oftewel Pumba's), zebra's, wildebeesten, verschillende antilopes, en een enorme hoop prachtige vogeltjes. EN niet te vergeten, de Marula boom, waar Amarula van gemaakt wordt! Nog een tevergeefse zoektocht naar een cheetah gedaan, maar het mocht niet baten. Anyway, we zagen dus enorm veel, maar ik was wel een beetje geschokt door de mate van toerisme. De helft van de wegen zijn brede asfaltwegen. In het zuiden, waar iedereen zit, zijn enorm veel kampementen en lodges. Waar wij sliepen was het grootst: 200 huisjes, echt ongelofelijk. Met een zwembad, een ATM, en zelfs een internetcafe! Enorme restaurants, en winkels, en enorm veel mensen. Dat is wel even anders, na de wijdse en simpelere Serengeti in Tanzania! Ik geef toe dat je hier, als je natuurlijk geluk hebt, snel veel wild ziet, maar het is wel echt enorm druk en toeristisch. Je krijgt dus ook dat heel veel mensen privé in hun eigen auto rondrijden, ipv een 4WD met een gids, ook weer anders.
Maar goed. Na de lunch had Neil een tip gekregen over een leopard, de moeilijkste om te spotten. Dus wij snel op weg, en ja hoor, in een boom een end van de weg lag een volwassene lekker te soezen. Het gaat dan wel om bomen die echt ver staan; zonder verrekijker kan je 'm nauwelijks zien, maar dat maakt niet uit. En het werd nog beter: in een boom een stukje verder lag nog een jongere. We hebben één zelfs zien BEWEGEN, gebeurt niet vaak, dus dat was gaaf. Alleen de rhino moest dus nog gescoord worden. We reden een enorm lange, eindelijk afgelegen weg, in de hoop er ééntje te zien. Toen we de moed al bijna hadden opgegeven, spotte Neil heel in de verte een moeder met een jong. We waren zo door de verrekijker aan het turen, dat we helemaal niet in de gaten hadden dat er twee veel dichter bij rondliepen! Nog een hoop gezien, eentje die vlak achter de auto de weg over stak, dus dat was heel gaaf. Wat een dag!
Neil heeft ons een hele hoop verteld over dieren, waarmee ik jullie niet zal vervelen, maar één verhaal vond ik toch zo opmerkelijk dat ik het even moet vertellen. In het Krugerpark is ruimte voor 7500 olifanten; er wonen nu zo'n 15000. Dat is veel te veel, het hele park komt in de problemen, dus er zijn al talloze oplossingen aangedragen. Een daarvan is dat het park vergroot is, over de grenzen van Zimbabwe en Mozambique heen. Een uitkomst: een aantal olifanten werden gewoon verplaatst naar het Mozambiquaanse deel. Maar die olifanten waren daar binnen de kortste keren weer verdwenen! Hoe kan dat? In de oorlog in Mozambique, die nog geen 20 jaar voorbij is, zijn de wildparken bijna compleet uitgemoord door de soldaten. En olifanten weten dat nog! Dat weten ze omdat ze nog leven, of omdat ze het op de één of andere manier doorgeven aan hun jongen. Ze onthouden dus dat ze daar niet moeten zijn, en keren linea recta om richting ZA. Hoe bijzonder is dat!

's Avonds Kuducarpaccio en Amarula creme brulee gegeten. Kun je nagaan ;)
De volgende ochtend stonden we om 6 uur weer klaar, om nog even een game drive van 3 uur te hebben. En 's ochtends vroeg is de kans op katten het grootst. Veel zijn we echter niet tegengekomen. Een grote groep hyena's, wat leuk was, en 2 leeuwinnen die in de bosjes een zebra lagen op te smikkelen, maar slecht zichtbaar. Maar ja, we hadden de dag ervoor ook zoveel geluk gehad, dat het eigenlijk niet meer stuk kon! Dus vervolgens zijn we weer teruggereden! Onderweg heb ik biltong uitgeprobeerd, stukjes gedroogd vlees, wat overal verkopen. Dus dat was een enorm leuke reis! Heel veel gezien in heel korte tijd, onwijs gaaf om zo ZA iets beter te kennen dan alleen Ukutula!

Mozambique
Precies twee weken geleden ben ik dan van Joburg naar Mozambique gevlogen; maar 40 minuten. Meteen van het vliegveld opgehaald door mijn tante en de tweeling, die die dag 8 jaar is geworden! Ze wonen in een mooie buurt in Maputo, waar alle ambassades zitten. Vroeger woonden ze in dezelfde straat waar de voormalige president en Nelson Mandela een huis hebben! Ze hebben een heel mooi huis, met een zwembad en een apart guesthouse voor mij (met AMERIKAANS kingsize bed, gnagna). Voor de deur staat altijd een bewaker, zoals alle blanken en rijken hier hebben. Ze hebben zo zes mensen in dienst: 3 bewakers, die elkaar afwisselen, 1 chauffeur en 2 vrouwen in de huishouding (je hoeft hier echt geen pest te doen). Daar voelde ik me natuurlijk een beetje ongemakkelijk bij, maar aan de andere kant krijgen zo wel 6 gezinnen een (goed) inkomen, en het is hier gewoon normaal. Ik vroeg me af of die bewakers nou echt nodig waren - die vraag werd snel beantwoord. Op de eerste avond toen ik hier was, en we even buiten naar de maan gingen kijken, ben ik namelijk van mijn telefoon beroofd! Terwijl mijn tante net liep te vertellen dat dit de veiligste straat van Maputo was. Tsja... Het is niet eens zo erg dat ik m'n telefoon kwijt ben (ondanks alle foto's, smsjes, gegevens, weet ik het niet), maar meer het vertrouwen: ik durf nu even niet alleen over straat te lopen, en zie in iedere man een dief. Dat slaat natuurlijk nergens op, en dat is ook niet het totaalbeeld van Mozambique, maar aan dat gevoel kan je even niets doen.

Hier omheen zijn allemaal grote avenida's: brede wegen, met normale auto's, palmbomen, mooie winkels, restaurants en cafeetjes. Heel raar, helemaal niet Afrikaans, laat staan arm. Hier en daar zijn wel van die lekker Afrikaanse prutswinkeltjes, kleine stalletjes, en er staan bij elke parkeerplek mannetjes om je erin te helpen manouvreren, heel grappig. Weer helemaal anders dan Kumasi dus, waar echt NIETS was. Hier heb ik al een ijsje en een cakeje gegeten, ongekend! Zondag was het feestje van de tweeling, dus allemaal kinderspelletjes gedaan. Verder is er overdag niet zoveel te doen, want iedereen werkt en gaat naar school. En in de stad is nou ook niet zoveel te beleven. Vanochtend naar een natuurmuseum geweest, met allemaal zeer crappy namaak dieren, die scheel kijken enzo, haha ;) Ik vermaak me samen met Juna, de oma uit Brazilie. Die spreekt 5 woordjes Engels, dus de communicatie is niet optimaal, maar ze doet erg haar best en is erg lief; we kunnen het goed vinden. Dit weekend gaan we misschien een dagje naar een eiland, wat ik hoop, dan zie ik tenminste nog iets van de omgeving.
Als mensen hier een andere taal spreken, is het Portugees, en geen Engels, dus dat is ook best lastig. Het is een rare mix van culturen hier: Afrikaans, Portugees, Arabisch, Indisch... Alles is hier geweest. Weer heel anders dus.
Ook heb ik een citytour gedaan met Juna, en Langa, de chauffeur. Hij figureerde als gids (in het Portugees, haha), wat hij volgens mij enorm leuk vond. We hebben de cathedraal, moskee, gemeentehuis, Franse culturele centrum (heel moderne stad-achtig!), heel mooi station en het Portugese fort gezien. En, wat heel bijzonder was, een huis gebouwd van staal voor de governor van Mozambique in koloniale tijden, maar dat is gebouwd door meneer Eiffel! Die zat na de Eiffeltoren natuurlijk helemaal in het staal, maar dat was veel te warm om in te wonen, dus dat werd 'm niet. Langa maakte van alles een enorme fotoshoot, echt op de stomste plekken (voor een locomotief enzo), en dan draaide hij 3 rondjes tot hij het perfecte plaatje had, maar dat was wel heel grappig.
Wat tot slot bijzonder was, is dat ik naar een ziekenhuis ben geweest. Het staatsziekenhuis, grootste van Maputo, dus heel arm. Daar ligt namelijk de empregada (huishulp zegmaar), die hier al 7 jaar geleden werkte voordat de familie naar Canada verhuisde, en nu weer. Drie maanden geleden hebben zij en haar zus een enorm auto-ongeluk gehad, waarbij haar onderbeen is afgezet en nog veel meer vreselijks. Dus die gingen we even opzoeken. Het was nu eind van de middag, en niet zo druk, dus we kregen een soort kartonnetje met het nummer van haar bed erop en toen konden we doorlopen. Ze ligt daar met 10 bedden op een kamer, maar de muren van de kamer gaan niet tot het plafond, oftewel: je hoort het lawaai van de hele afdeling om je heen. Er is nauwelijks verzorging: zelden een dokter, beetje eten, en misschien een keer naar de wc, maar als je geen familie hebt die elke dag langskomt, heb je een groot probleem. Kino, die hier nu werkt, gaat elke dag voor en na haar werk bij haar langs. Echt ongelofelijk dat zij daar nu al 3 maanden ligt; ik zou het geen dag uithouden. En ze was zo vriendelijk en hoopvol! Alle vrouwen op die zaal hadden een soort verdrietige, passieve blik in hun ogen, maar als je tegen ze spreekt, lichten ze helemaal op. Aida, die vrouw, herkende mij zelfs van een familiefoto die op de koelkast hing...! Heel indrukwekkend, al met al, en goed om gezien te hebben. Verder geen vreselijk enge dingen, behalve benen waar enorme pinnen uitstaken. Dus dat was mijn echte "localmomentje".
De laatste dag, afgelopen zondag, ben ik met mijn tante, Juna en de kids naar de punt van een schiereiland in de buurt geweest. Het was dan wel geen eiland, maar het voelde wel zo, want we moesten er ook met een bootje heen. Mijn tante had het de hele tijd over "de kapitein" van het bootje gehad, was het natuurlijk een Afrikaanse versie van een speedbootje, heel grappig. Het stukje land wordt gerund door een Portugese dame, die er chalets heeft laten bouwen. Je kan er ook als dagjesgast heen. Je loopt in letterlijk 5 minuten van de baai van Mozambique naar de Indische Oceaan aan de andere kant. En dan ga je lekker aan het strand liggen! Stel je geen perfect tropisch strand met palmbomen voor, het gaat erom dat je het strand ongeveer voor jezelf hebt. En het is mooi breed, en de oceaan was heerlijk. 's Middags krijg je dan de grootste seafood-lunch die je je kan voorstellen, dat was nog een avontuur, en dan word je weer opgehaald door het bootje! Dus dat was echt onwijs leuk, als enige uitstapje buiten Maputo, heerlijk relaxen.

En toen moest ik maandag al weer weg! Juna bracht me naar de airport, die zei dat ze haar little friend ging missen, aaah :) Verder voorspoedige vluchten gehad, 7 uur op Joburg wachten, nog wat gedoe in London, maar het is allemaal goedgekomen. En inmiddels ben ik dus alweer een paar daagjes in Leeuwarden, en het is heel erg wennen! Ik mis Afrika heel erg, dus ik moet m'n volgende reis gaan plannen. Vooral toen een meisje uit Ghana, die nu op mijn school werkt, schreef dat ze het nog steeds over Madame Julie hebben! Dus dat maakt me weer enorm blij. Verder vind ik het hier vooral heel erg KOUD (na Nepal was het zo warm), maar de NLse luxes als melk zijn ook wel weer erg fijn.

Dus tot zover mijn reisverslagen, voor dit jaar! Ik wil jullie graag bedanken voor jullie interesse, en de leuke reacties. Het is echt heel fijn om te weten dat waar je ook zit, er altijd mensen zijn die benieuwd zijn naar je verhalen. Dus dankjulliewel! En tot gauw!

Dikke zoen,
Julie

PS Ik heb ook een berg foto's geplaatst, o.a. van leeuwen, vergeet die niet te bekijken!!!